Epoka romantyzmu jest jedną z najsłynniejszych w historii Starego Kontynentu. Do dziś rozbudza emocje badaczy oraz teoretyków kultury, historii czy literatury. Pozostaje wciąż punktem odniesienia i źródłem inspiracji dla twórców współczesnej sztuki i kultury. Romantyzm to szeroki nurt obecny w poezji, literaturze, muzyce czy malarstwie. W architekturze również można spotkać charakterystyczne budynki i cechy romantyzmu.
Cechy romantyzmu
Mówiąc o romantyzmie w architekturze, należy wiedzieć, że nie wykształcił się żaden nowy styl architektoniczny, charakterystyczny dla innych epok. Romantyzm nie jest zatem odrębnym stylem natomiast pojawia się w różnych epokach jako element architektury. Jego najważniejsze cechy to fascynacja gotykiem i naturą, fascynacja elementami egzotycznymi, zainteresowanie dysharmonią jako czynnikiem niezwykłym, pobudzającym wyobraźnię, dającym piękno. To również zainteresowanie historyzmem, zatem cechy romantyzmu znajdziemy w budowlach neogotyckich i neorenesansowych takich jak pałace, wille, zamki, kościoły oraz ogrody, często projektowane w formie całych kompleksów.
Cechy romantyzmu odnaleźć można przede wszystkim w budynkach prywatnych, projektowanych na zlecenie prywatnych osób, rzadziej w budynkach użyteczności publicznej.
Charakterystycznym przykładem architektury romantyzmu jest ogród angielski, będący przeciwieństwem klasycystycznego ogrodu francuskiego. Ogród angielski to przede wszystkim zaakcentowanie dzikiej, tajemniczej, niczym nieokiełznanej natury, stworzonej przez Boga. Znajdziemy tam zatem dzikie krzewy, krzaki, chaszcze i żywopłoty. Ogród angielski może przybrać kształt labiryntu bez wyznaczonego centrum. Ma odzwierciedlać ludzką naturę: tajemniczą, nieodgadnioną, naturę osoby kierującej się uczuciami.
Przykłady romantyzmu w architekturze
Najbardziej znane romantyzm budowle a Polsce to pałac w Krześlicach, zamek w Kórniku czy kościół św. Michała Archanioła we Wrocławiu-Ołbinie. Budynki z elementami romantyzmu można spotkać także w wielu innych krajach Europy. W Anglii są to na przykład Strawberry Hill, kompleks klasyczno-romantyczny Regent’s Park w Londynie czy Westminsterski Pawilon Królewski w Brighton. Niemieckie budynki wybudowane w stylu romantycznym to katedra w Kolonii, bawarski Neuschwanstein czy gmach Teatru Dworskiego w Dreźnie. Do przykładów romantyzmu w Rosji należy ogród w Carskim Siole (ogród angielski) ufundowany przez carycę Katarzynę. We Francji budowlą z elementami romantyzmu jest kościół Saint-Clotilde mieszczący się w Paryżu. Również na Węgrzech odnaleźć można słynne romantyzm budowle: należą do nich budynek parlamentu w Budapeszcie czy kościół Przenajświętszej Maryi Panny także znajdujący się w węgierskiej stolicy.
Najnowsze komentarze